در بسیاری از صنایع به ویژه تاسیسات شهری و ساختمانی، از پی وی سی به جای فلز استفاده می‌شود زیرا مواد پی وی سی بسیار ساده تر از آهن برش داده شده و بسیار راحت تر به یکدیگر متصل می‌شوند. همچنین پی وی سی بسیار محکم بوده و در طول زمان مقاومت خود را به خوبی حفظ می‌کند در نتیجه هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن کم تر است. همچنین مواد پی وی سی معمولا جایگزین درب و پنجره‌های چوبی، فلزی و آلومینیومی در ساختمان سازی شده است و در سال‌های اخیر در تخصص صنعت ساختمان سازی موفقیت و محبوبیت های زیادی به دست آورده است.
از سوی دیگر، بسته بندی با نایلون شیرینک PVC، که یکی از متداول ترین روش‌های بسته‌بندی در جهان است، به دلیل داشتن وزن سبک و ارزان بسیار پرکاربرد است. در این مقاله ضمن معرفی بکارگیری پی وی سی در لوله و اتصالات، پروفیل و فیلم، همچنین به ذکر پرکاربردترین گریدهای پی وی سی که در این کاربردها بکار برده می شوند، می‌پردازیم.
لوله و اتصالات پی وی سی
بیشترین کاربرد PVC تولید لوله و اتصالات است. تقریباً نیمی از تمام پلاستیک‌های PVC در تولید لوله‌ها با کاربری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله‌های پی وی سی، که همچنین به اسم لوله‌های پلیکا نامیده می‌شوند، به دلیل خواصی نظیر مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت شیمیایی، نسبت استحکام به وزن بالا و وزن سبک، نصب آسان، مقاومت در برابر سایش و فرسودگی، استحکام ضربه، ضریب اصطکاک پایین، هدایت حرارتی و الکتریکی پایین، مقاومت شعله و… در بسیاری از کاربردهایی بکار گرفته می‌شوند. UPVC، MPVC، OPVC، CPVC همگی از پلی وینیل کلراید بسته به کاربردهای مختلف ساخته می‌شوند.
از موارد کاربرد پی وی سی در انواع لوله ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- آبرسانی شهری، کشاورزی، صنعتی
2- فاضلاب‌های شهری، صنعتی، ساختمانی
3- حفاظت عبور کابل برق و مخابرات
4- زهکشی و جمع آوری آب‌های سطحی
5- کانال‌های عبور هوا
6- …
1- آبرسانی شهری، کشاورزی و صنعتی
با توجه به افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش مصرف آب، توجه به بهداشت آب آشامیدنی و حفظ محیط زیست جایگاه خاص خود را پیدا کرده است. در این بین نوع و جنس لوله مورد استفاده تاثیر قابل توجهی در به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی و غیر بهداشتی آب مورد مصرف دارد. امروزه در دنیا لوله‌های پلیمری پی وی سی، سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص داده اند و به دنبال پیروری از مباحث زیست محیطی و بهداشتی، با حذف سرب و تغییر فرمولاسیون مواد، توانسته اند جایگاه خود را همچنان در بازار حفظ کنند.
یکی از نگرانی‌هایی که در بکارگیری لوله‌های پی وی سی در کاربردهای آب آشامیدنی وجود دارد، استفاده از پایدارکننده حرارتی پایه سرب است. اما استفاده از فرمولاسیون مناسب جهت تولید لوله‌های PVC موجب می‌شود تا مطابق استانداردهای NFS 61-62 بتوان از این لوله‌ها جهت انتقال آب آشامیدنی استفاده کرد و اطمینان حاصل کرد که مقادیر سرب، قلع و سایر عناصر سمی نیز حدود مجاز استاندارد است. بنابراین اگر استانداردهای لازم در تولید این لوله‌ها رعایت شود به راحتی می توان از این لوله‌ها به عنوان حامل آب‌های شرب نیز استفاده کرد.
2- فاضلاب‌های شهری، صنعتی و ساختمانی
لوله فاضلابی پی وی سی در جمع آوری فاضلاب‌های شهری، ساختمانی و صنعتی کاربرد فراوانی دارد. این لوله‌ها با سطح صاف خود عبور جریانات فاضلابی را تسریع و در روند خارج سازی فاضلاب‌های شهری، صنعتی و ساختمانی نقش بسزایی دارند.
3- حفاظت عبور کابل برق و مخابرات
لوله‌های پی وی سی به جهت نسوز بودن و مقاومت بالا در برابر حرارت، گزینه مناسبی به جهت حفاظت و کاورینگ خطوط برق هستند. این خاصیت نسوز بودن لوله‌های پی وی سی یکی از گزینه‌های مهم در استفاده این لوله‌ها به عنوان غلاف و یا پوشش کابل‌های برق است. این مواد به صورت عادی طول عمر بالایی دارند و سبک هم هستند و به همین دلیل در سیم‌های ساختمانی بیش از هر چیزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کابل برق با روکش پی وی سی برای تأمین انرژی الکتریکی و در فضای باز، زیر خاک، درون آب، داخل ساختمان، کانال‌های کابل کشی، نیروگاه‌ها، مصارف صنعتی، در مراکز توزیع و نیز شبکه‌های مصرف و در جایی که احتمال صدمات مکانیکی به کابل وجود ندارد، به کار می‌رود.
4- زهکشی و جمع آوری آب‌های سطحی
زهکشی فرآیند خارج نمودن آب سطحی اضافی و مدیریت سفره آب زیرزمینی کم عمق از طریق نگه داشت و دفع آب و مدیریت کیفیت آب برای رسیدن به منافع دلخواه اقتصادی و اجتماعی است، در حالی که محیط زیست نیز حفظ شود. لوله‌های زهکشی در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌شود. یکی از موارد آنها در اراضی کشاورزی به منظور خارج ساختن آب اضافه حاصل از آبیاری یا بارندگی است که با یک سیستم زهکشی زیرزمینی، توازن خوبی بین آب و اکسیژن خاک ایجاد می‌شود. این امر باعث بهبود رشد گیاه و در نتیجه افزایش تولید محصول می‌شود.
5- کانال‌های عبور هوا
یکی دیگر از مصارف لوله‌های پی وی سی (PVC) استفاده به عنوان کانال هواکشی در سرویس‌های بهداشتی و دستشویی‌ها و… است. حتما دقت کرده اید که این کانال‌ها معمولا از جنس پی وی سی است که به رنگ‌های سفید طوسی و رنگ‌های مشابه دیگر نصب می‌شود. لوله‌هایی که به این منظور ساخته می‌شوند معمولا دارای کیفیت پایینتری هستند چرا که فشار زیادی بر روی این لوله‌ها نیست و فقط به عنوان دالانی برای خروج هوا از آن استفاده می‌شود.
پروفیل یو پی وی سی (UPVC)
کلمه پروفیل، یک کلمه با ریشه انگلیسی است، که به معنی مقطع ثابت و طول زیاد است. این کلمه در ساخت و سازهای عمرانی و ساختمان سازی و حتی ماشین سازی برای قطعات فولادی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، منظور از پروفیل یو پی وی سی، پروفیل‌هایی است، که در مقاطع مختلف و برای تولید و ساخت افراد درب‌ها و پنجره‌های دوجداره یو پی وی سی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروفیل upvc یکی از فرآورده های پلی وینل کلراید است که بصورت پروفیل و توسط دستگاه‌های اکسترود تولید می‌شود.
شرینک پی وی سی
شرینک یکی از انواع بسته بندی بسیار پرکاربرد است. شرینک به معنای کشیده شدن و پوشش دهی است و معمولا برای بسته‌بندی چندین قلم از اجناس یک شکل در کنار هم و یا برای محافظت و بسته بندی شکیل استفاده می‌شود. بسته بندی با نایلون شرینک پی وی سی، که یکی از متداول ترین روش‌های بسته بندی در جهان است که به دلیل داشتن وزن سبک و ارزان بسیار پرکاربرد است اما در هنگام حرارت گازهایی منتشر می‌کند که برای سلامتی مضر است. به همین دلیل جای خودش را کم کم به محصولات پلی افیلن و پلی اتیلن می‌دهد.
مزایای نایلون شرینک PVC
- انعطاف پذیری بالا
- در برابر ضربه، سرما،گرما و رطوبت بسیار مقاوم است
- شفافیت و روشنایی زیاد
- چاپ تصویر و نوشته بر روی نایلون PVC
- نفوذ ناپذیری در برابر روغن
- کشسانی بالا
- سازگار با محیط زیست
- مقاوم در برابر پارگی
پرکابردترین گریدهای پی وی سی در لوله و اتصالات، پروفیل و فیلم
1-پلی وینیل کلراید S57
پلی وینیل کلراید S57 یا مواد PVC S57 یک پی وی سی گرید تزریق است که برای تولید اتصالات سخت پی وی سی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی پی وی سی S57:
مقاومت عالی در برابر آب و عدم اشتعال پذیری در برابر آتش و دانسیته بالک بالا
کاربرد مواد S57:
تولید اتصالات سخت پی وی سی
این گرید در ایران توسط پتروشیمی غدیر، آبادان تولید می‌شود.
2-پلی وینیل کلراید S60
پی وی سی S60 (پلی وینیل کلراید S6058) یک پلی وینیل کلراید با بالک دنسیتی بالاست. مواد PVC S60 جهت کاربردهای سخت و در ظرفیت تولید بالا کاربرد دارد.
ویژگی پی وی سی S60
تخلخل کم و دانسیته بالک بالا
کاربرد مواد PVC S60
کاربردهای سخت و در ظرفیت تولید بالا کاربرد دارد.
این گرید در ایران توسط پتروشیمی بندر امام و آبادان تولید می‌شود.
3-پلی وینیل کلراید S65
پلی وینیل کلراید S6558 یک پی وی سی سوسپانسیونی با دانسیته بالک بالااست. مواد PVC S65 جهت تولید لوله و اتصالات پی وی سی و تزریق کاربرد دارند.
ویژگی پی وی سی S65
مقاومت عالی در برابر آب و عدم اشتعال پذیری در برابر آتش و دانسیته بالک بالا
کاربرد مواد S65
جهت تولید لوله و اتصالات پی وی سی و فیلم و قطعات تزریقی و…
این گرید در ایران توسط پتروشیمی های بندر امام، اروند، غدیر و آبادان تولید می‌شود.
4-پلی وینیل کلراید S70
پلی وینیل کلراید S7054 یا مواد PVC S70 یک پی وی سی سوسپانسیونی با دانسیته بالک پاییناست که جهت تولید پروفیل های نرم مانند شیلنگ و کابل کاربرد دارد.
ویژگی پی وی سی S70
با دانسیته بالک پایین
کاربرد مواد S70
روکش سیم و کابل
این گرید در ایران توسط پتروشیمی های بندر امام، آبادان و اروند تولید می‌شود.
نتیجه گیری
یکی از بزرگترین موارد مصرف پی وی سی‌ها در تولید لوله و اتصالات، پروفیل و فیلم است. در این مقاله به معرفی موارد مصرف پی وی سی در انواع لوله‌ها با کاربری‌های مختلف و همچنین پروفیل‌ها اشاره کردیم. در بخش بعدی به معرفی موارد مصرف آنها در شرینک که یکی از روش‌های بسته بندی انواع محصولات است، اشاره کردیم. در آخر هم به ذکر پرکاربردترین گریدهای پی وی سی در موارد ذکر شده پرداختیم.
