مستربچ رنگی؛ محصولی پرکاربرد در صنعت پلیمر و پلاستیک است که استفاده از آن یکی از رایج‌ترین روش‌های تولید قطعات پلاستیکی رنگی در صنایع پلاستیک است. مستربچ رنگی که کنسانتره رنگ برای پلاستیک نیز نامیده می‌شود، از دو جز اصلی تشکیل می‌شود: رنگ اصلی و رزین پلیمر حامل. علاوه بر این دو جز، مواد افزودنی نیز می‌تواند در مستربچهای رنگی به کار برود. این محصول، گاهی علاوه بر ایجاد رنگ مطلوب در محصول نهایی، باعث بهبود و اصلاح خواص فیزیکی و مکانیکی نیز می‌شود.
اهداف اصلی استفاده از مستربچ رنگی
رنگ، طراحی را برجسته می‌کند و چشم‌ها را به وجد می‌آورد. هیچ کس نمی‌تواند نقش حیاتی رنگ‌ها را در زندگی انکار کند. به همین دلیل است که انسان سعی می‌کند ظاهر محصولات تجاری را از نظر رنگ تغییر دهد. در دنیای پلاستیک، مستربچ رنگی بدین منظور ایجاد شده است. استفاده از گرانول مستربچ رنگی در تولید محصولات، رنگی زنده و چشمگیر را برای محصولات پلاستیکی به ارمغان می‌آورد. البته برای داشتن کیفیتی بالا در این کاربردها، مقاومت در برابر حرارت، کیفیت خوب، توانایی پراکندگی عالی رنگ، مقاومت مناسب در برابر نور و… ضروری است.
مستربچ به صورت ساده معمولاً ترکیب یک نوع پودر و یک ماده ترموپلاستیک است. در صنعت، در مواردی که نیاز باشد برای تولید از گرانول استفاده شود، نیاز به افزودن مواد پودری به گرانول وجود دارد. اگر از پودر مواد افزودنی به صورت خالص استفاده شود، محیط تولید با غبار حاصل از پودر آلوده می‌شود. به همین دلیل در این مواقع از مستربچ استفاده می‌شود. حال اگر بخواهیم قطعات پلاستیکی رنگی تولید کنیم، بدون شک استفاده از «مستربچ رنگی»، بهترین انتخاب است. کاربرد رنگ‌کردن پلاستیک‌ها به قدری برجسته و مرسوم است که در بسیاری از مواقع منظور از مستربچ همان مستربچ رنگی است.
اجزای مستربچ رنگی
تصور اشتباهی که در حوزه پلاستیک وجود دارد، این است که مستربچ رنگی، رنگ‌دانه خالص است. باید این مورد را اینگونه تصحیح کرد که رنگ‌دانه فقط بخشی از مستربچ رنگی است و علاوه بر آن، دو جز دیگر نیز وجود دارد. می‌توان اجزای اصلی تشکیل‌دهنده مستربچ رنگی را به رنگ دانه، سازگارکننده و پلیمر حامل تقسیم‌بندی کرد:
- رنگ‌دانه‌ها
شامل پیگمنت‌ها در دو گروه آلی (مانند فتالو سیانین سبز) و معدنی (مانند اکسید آهن قرمز و یا تیتانیوم) و دای که مانند یک جوهر یا رنگ بی اثر است و عموما نمی‌توان از آن برای رنگ‌کردن پلی‌اولفین استفاده کرد. - سازگارکننده (پخش‌کننده)
وجود سازگارکننده از طرفی باعث ایجاد ترشوندگی بر سطح رنگ‌دانه و در نتیجه پخش بهتر پیگمنت می‌شود و از طرف دیگر بدون آن‌که روی کیفیت رنگ محصول اثر بگذارد، پلیمر را نیز پایدار می‌کند. - پلیمر حامل
این پلیمر باعث یکنواختی توزیع پیگمنت و سهولت شکل‌دهی آن به صورت گرانول می‌شود. وجود سازگاری پلیمر و عامل پخش و همچنین سیالیت بیشتر حامل نسبت به رنگ‌دانه و پلیمر ضروری است.
دسته‌بندی انواع مستربچ رنگی
مستربچهای رنگی را می‌توان بر اساس پایه مستربچ و یا رنگ مستربچ دسته‌بندی کرد.
بر اساس پایه‌های پلیمری مختلف، مهم‌ترین مستربچ‌ها عبارتند از:
- مستربچ رنگی پلی اتیلن
- مستربچ رنگی پلی پروپیلن
- و…
همچنین بر اساس رنگ افزوده‌شده به مستربچ نیز انواع مختلفی از آن بوجود می‌آید. طیف رنگ‌های مختلف با توجه به کاربرد محصول موردنظر می‌تواند در تولید مستربچ رنگی به کار رود. نکته قابل توجه این است که علیرغم این که مستربچ سفید و مشکی، به نوعی مستربچ رنگی محسوب می‌شوند، ولی به دلیل اهمیت فراوانی که در صنعت دارند، هنگام دسته‌بندی مستربچ‌ها در دسته‌ای جداگانه قرار می‌گیرند.
فرآیند تولید
فرآیند تولید مستربچ رنگی، معمولا به دو شکل پیوسته و بچ انجام می‌شود و در حالت کلی شامل چهار مرحله فرمولاسیون، خوراک دهی، اختلاط و الک‌نمودن است. انتخاب روش تولید پیوسته و یا بچ، با توجه به مواردی از قبیل میزان اتوماسیون و مقیاس تولید تعیین می‌شود. در حالت پیوسته سعی می‌شود با کمترین دخالت دست، پروسه تولید پیش برود. ولی در روش بچ، میزان اتوماسیون کمتر است و نیاز به نیروی انسانی بیشتری وجود دارد. برای مطالعه دقیق‌تر درباره روش های تولید مستربچ، می‌توانید به صفحه مستربچ مراجعه کنید.
مشخصات فنی مستربچ رنگی
مستربچ رنگی، انواع مختلفی دارد. پایه‌های این محصول، همان رنگ‌های مختلف با کد مشخص است. با توجه به درخواست مشتری، پایه‌ها می‌تواند از نوع پلیمر تزریقی، پلیمر سبک خطی و … باشد؛ مشتری با توجه به نوع محصولات تولیدی خود، باید پایه همسان و مناسب با تولید خود را انتخاب کند تا بتواند پخش رنگ و حالت ملتینگ بهتری داشته باشد. بنابر ماهیت شیمیایی پلاستیک می‌توان رنگ مناسب آن را انتخاب کرد. به عنوان مثال، رنگ آمیزی پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و پی وی سی به رنگ سفید (با استفاده از تیتان) یا زرد یا قهوه‌ای (با استفاده از اکسیدهای کروم) در آورد، اما از رنگ‌های ترکیبات آبی آهن نمی‌توان در فرمولاسیون پلی‌اتیلن و پلی پروپیلن استفاده کرد.
پلیمر با توجه به شاخص مذابش، به صورتی انتخاب می‌شود که بتواند مستربچ را در خود حل کند. از آن جایی که مستربچ‌ها برای تعداد محدودی از پلاستیک های پر مصرف صنعتی ساخته می‌شوند، لازم است در مورد توانایی رنگ آمیزی پلاستیک‌ها با رنگ‌دانه نیز اطلاعاتی ارائه شود.
مشخصات فنى مستربچ رنگی عبارتند از: مقاومت انتقال سطح، درصد رطوبت، دمای ذوب، پراکندگی در ماتریس پلیمری، شکل ظاهری و جلای مستربچ رنگی و مقاومت حرارتی سطح از جمله ویژگی‌های مستربچ رنگی خوب هستند. سهولت ذخیره سازی، جابجایی و کاربری به دلیل شکل گرانولی مستربچ رنگی، از مزایای استفاده از مستربچ می‌توان برشمرد.
کاربردها
مستربچ های رنگی کاربردهای مختلفی دارند. مشتریان با توجه به نوع محصولی که می‌خواهند تولید کنند و حساسیت کارشان، یکی از کاربردهای مختلف این محصول را مدنظر قرار می‌دهند. این اطلاعات در خصوص هر مشتری توسط شمس جاوید به صورت تخصیص یافته و سفارشی‌سازی‌شده به مشتری اعلام می‌شود. این افزودنی، سه کاربرد اصلی و مهم در تولید مواد پلاستیکی دارد که این کاربردها عبارتند از: تولید رنگ، بهبود خواص و کاهش قیمت تمام شده. پایه پلیمری این نوع مستربچ، معمولا باید مشابه پلاستیک اصلی باشد و پایه‌های مستربچ، همان پایه لیزینگ پلیمری هستند. علاوه بر این، افزودنی‌های جانبی که باعث بهبود خاصیت در رابطه با پخش‌پذیری در دستگاه اکسترود می‌شود. در ادامه به چند مورد از کاربردهای صنعتی مستربچ رنگی اشاره می‌کنیم:
- خودروسازی: مستربچهای رنگی در بخش‌های مختلف داخلی و خارجی اتومبیل‌ها به وفور بکار برده می‌شوند.
- نساجی: انواع الیاف کاربردهای گسترده‌ای در زندگی مدرن دارند. برای ایجاد طیف گسترده‌ای از رنگ‌های با کیفیت، این الیاف‌ها باید حاوی رنگدانه‌هایی با مقاومت در برابر نور و قابلیت مقاومت در برابر هوا و پراکندگی زیاد باشند تا از پارگی پارچه جلوگیری شود. مستربچ رنگی با کیفیت بالا این کیفیت را به تولیدکنندگان می‌دهد.
- الکترونیک: تنوع طراحی و رنگ برای کالاهای الکترونیکی ضروری است. مستربچ برای تنوع رنگ در اکثر محصولات الکترونیکی کاربرد دارد.
- اسباب بازی: مستربچ رنگی اکنون با استفاده از چندین وسیله از منسوجات ، خودرو ، بسته بندی ، ساخت و ساز ، الکترونیکی و برقی و غیره در صنایع و مشاغل مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
- بسته بندی: مستربچ های رنگی برای رنج وسیعی از کاربردهای بسته بندی مثل بسته بندی غذا و… کاربرد دارد
خرید مستربچ رنگی
بسته‌بندی مستربچهای شرکت شمس جاوید به شکل کیسه‌های 25 کیلوگرمی است. اطلاعات و دیتاشیت هر محصول با توجه به میزان تزریق و درصد ماده‌ی مؤثر آن متفاوت است. علاوه بر آن، با توجه به فرمول درخواستی مشتری، پیشنهاداتی از سمت شرکت شمس جاوید به مشتری ارائه می‌شود. تولیدکنندگان می‌توانند برای کسب اطلاع از قیمت مستربچهای رنگی و سفارش محصول با شماره 02179615000 (شرکت شمس جاوید اروند) تماس بگیرند.